Ага тылзын 23-шо кечынже Семен Алексеевич Вишневскийын шочмыжлан 100 ий

Калыкым волгалтарымаш пост: Ага тылзын 23-шо кечынже Семен Алексеевич Вишневскийын шочмыжлан 100 ий (1920-1990). Марий серызе, почеламутчо, СССР Серызе-влак ушемын йыжъеҥже (1951), Марий АССР-ын Калык почеламутчыжо (1969), Марий АССР-ысе С.Г. Чавайн лӱмеш Кугыжаныш премийын лауреатше (1983), I степенян Ачамланде сар, Калык-влакын Келшымашышт да Йошкар Шӱдыр орден-влакын кавалерже, 1941-1945 ийласе Кугу Ачамланде сарын участникше. Семен Вишневский 1920 ийыште ага тылзын 23-шо кечынже Юлсер кундем Черкысола (кызыт Памар) ялысе йорло кресаньык ешеш шочын. С.А. Вишневский ялысе школым тунем лекме деч вара Помар шымияш школышко кошташ тӱҥалеш, тудым пытарымеке, ик ий наре Провойышто (Звениговышто) верланыше «Красный волгарь» заводышто столярлан тунемеш. Умбакыжат шинчымашым налаш шонымаш тудым Йошкар-Оласе музыкально-театральный техникумыш конда. Музыкально-театральный училищыште тунемме жапыште С. Вишневский музык, искусство, сылнымутан литератур деке шӱмаҥеш. Тиде туныктымо верыште лӱмлӧ композитор да музыкант-влак пашам ыштеныт: А.И. Искандаров, Н.А. Сидушкин, Я.А. Эшпай да молат. Артист лияш ямдылалтше рвезе поэзий деке утларак шӱмаҥеш.1936 ийыште, тунемме жапыштак, «Теле кече» икымше почеламутшо Звениговышто лекше «Марий пролетар» газетеш савыкталтеш. Тылеч вара кумылаҥше поэтын «Шӱшпык», «Скрипка», «Лирика» почеламутшо-влак шочыт. Садлан музыкально-театральный училище деч вара тудо шке вийжым «Марий коммуна» газет редакцийыште тергаш тӱҥалеш. 1940 ийыште коло ияш С. Вишневский Йошкар Армийыш служитлаш кая. Кугу Ачамланде сар корно С. Вишневскийын кӱчык лийын огыл, фашист войскан мемнан элыш керылт пурымыж годым тудо границыште служитлен. С. Вишневскийын частьше Белоруссий мланде вошт пеш неле бой-влак дене чакнен толын. 1942 ийыште С. Вишневский Москваште военно-политический училищым тунем пытара да адакат фронтыш кая. 1943 ийыште возышо моло фронтовик семынак С. Вишневский Йошкар-Олашке серызе-влак погынымашке толеш. Шочмо кундемыш толмыж нерген тудат почеламутым воза – «Родной олаште» («Уэш Йошкар-Олаште»). 1944 ийыште, офицер школым тунем лектын да 1945 ий шорыкйрол тылзын Ленинградым аралымаште кучедалеш, нелын сусырга да пел ий наре госпитальыште эмлалтеш. Тушман дене лӱдде кредалмыжлан офицер С. Вишневскийым Йошкар Шӱдыр орден да «Лӱддымылыклан» медаль дене палемдат. Семен Вишневский сар жапыште творческий корныш пеҥгыдын шогалеш. Кучедалме тул коклаште тудын йӱкшӧ вияҥеш, пеҥгыдемеш. 1943 ийыште «Фронтовой корно» лӱман икымше сборникше савыкталтеш. Тудын лирический геройжо сеҥымашлан ӱшана: Ме сеҥена! Мемнан тиде мланде! Сеҥаш вӱр фашизмым Ӱжеш элна мемнам («Ме сеҥена») 1945 ий кеҥежым, госпиталь деч вара, С. Вишневский Марий кундемыш пӧртылеш, ик жап колхозышто пашам ышта. 1947 ийыште угыч «Марий коммуна» редакцийыш толеш. 1948-1952 ийлаште Марпединститутын йылме да литератур факультетыштыже тунемеш. Институт деч вара С.А. Вишневский радиокомитетыште редакторлан пашам ышта. 1953-1958 ийлаште Марий Серызе-влак ушемын се