Документалон кинойы скъола

4 боны Дзæуджыхъæуы уазæгуаты уыдис кинолабаратори «Документалон кинойы скъола». 20 райдайгæ режиссеры цыбыр кинонывтæ исынæй сæ фæлтæрддзинад фæуæрæхдæр кæныныл зæрдæргъæвдæй бакуыстой. Мадзалы фæлгæты арæзт æрцыдысты лекцитæ, семинартæ, дæсныйад æвдисæн ахуыртæ, сæ аразæг та уыд Цæлыккаты Вадим. Режиссеримæ аныхас кодтой не сфæлдыстадон къорды уæнгтæ дæр. Дæттæм сын ныхасы бар. Цы æрцыди, кæм æмæ кæимæ? Æрмæст 4 боны радтой цыбыр киноныв сисынæн. Режиссер Цæлыккаты Вадимы сфæлдыстадон разамынд æмæ лæмбынæг æркастимæ 20 адæймаджы экраныл радзырдтой 20 алыхуызон историйы. Сæ иуы дæргъ у 5 минуты. Уæдæ бынат дæр хуымæтæджы нæ равзæрстой. Зындгонд сценаристы Ирыстонимæ бæтты йæ хуыздæр æмæ уарзондæр мысинæгтæ. Ам арвыста йæ студентон азтæ. Дызæрдыг нæ кæны, документалон киноныв исыны фæлтæрддзинад сусæг кæнын нæ хъæуы. Ацы жанр се `нцонтæй нæу. Иннæты хуызæн дæр æй не схондзынæ. Цæлыккаты Вадим, кинорежиссер, сценарист: «Телеуынынад æмæ æцæг документалон кинонывы хуызтæ рахицæн кæнын - ахæм хæс дæр ис ацы чысыл курсыл. Фæнды нæ, чи нæм кæсы, уыдонæн бамбарын кæнын документалон кинонывы сæрмагонд сусæгдзинæдтæ. Цæмæй хицæн кæны æцæг киноныв журналистон æрмæг кæнæ очеркæй?» Цæлыккаты Вадимы ныхæстæм гæсгæ, кинолабаратори саразыны хъуыды йæм рагæй ис. Баххуыс ын кодтой Уæрæсейаг документалон кинематографы дæснытæ Владимир Эйснер, Галина Леонтьева, Алексей Малечкин. Уыдон æркастысты алы сценаримæ дæр æмæ сæ кæм хъуыд, уым æй срæстытæ кодтой. Уый фæстæ райдайгæ режиссертæ райдыдтой æппæты цымыдисагдæр куыст. Кино саразынæн кæй бон иу бахъуыд, кæй та - дыууæ. Кæронбæттæны куыстытæ равдыстой карз, фæлæ рæстаг жюрийæн. Экспертты ныхæстæм гæсгæ, алчи дæр йæ размæ æвæрд хæс сæххæст кодтой. Галина Леонтьева: «Мæ зæрдæмæ фæцыд, фæсивæды бакусын кæй фæнды. Сæ хъуыдытæ сты алыхуызон. Уæдæ сæ темæтæ дæр афтæ. Цы хæслæвæрд сын радтам, уый алчидæр алыхуызонæй уыны. Зын нæ уыд. Æппæты сæйрагдæр домæн уыд, цæмæй сæ куысты интервьютæ, ныхæстæ, æмæ фæскадрон текст ма уа. Ома, режиссертæ хъуамæ спайда кодтаиккой æрмæстдæр кинойы æвзагæй.» Данæ Мæскуыйаг раззагдæр кинорежиссертæм бахауд æнæнхъæлæджы. Режиссурæимæ йæ цард сбæттын сфæнд кодта 2 азы размæ. Ныр йе `рхъуыдытæн кæрон нæй. Фæлæ сæ чысыл Дзæуджыхъæуы куыд сæххæст кæна, уый нæ зыдта. Ацы фадатæй æвæстиатæй спайда кодта. Æмæ йын бантыст. Режиссертæ чызджы курдиат æнæфенгæ нæ фесты. Данæйæн уый æрмæст ахуыры фæрæз нæу, фæлæ йын у стыр фадат ацы куыст нæ республикæйы парахат кæнын райдайынæн. Арсæгты Данæ: «Раст зæгъгæйæ, тынг æхсызгон у уый. Канд хыл нæ кæнынц. Бамбарын нын кæнынц, куыд хъæуы кусын, кæм ис нæ рæдыд æмæ йæ куыд сраст кæнын хъæуы, уый. Æз æй æмбарын, мæн нырма рæзын хъæуы æмæ мæхиуыл кусын. Мæ зæрдæ дарын ууыл, нæ республикæйы ацы къабазы рæзтæн кæй баххуыс кæндзынæн.» Режиссертæ сæм лæмбынæг кастысты. Куыд зæгъынц, афтæмæй алы лыстæгдзинад æмæ гæнæн дæр вазыгджын у: стилистикæ, музыкæ, зæлтæ. Æмæ куыннæ! Æппæты цымыдисагдæр куыстытæ равдисдзысты фæззæджы Мæскуыйы кинойы хæдзары. Автортæ дæр æ