Куыд ис уымæн уæвæр?

Дзæуджыхъæуккаг уынджы 34-æм хæдзары цæрджытæн æмбæлгæ фадæтты ис, уый дызæрдыккаг у. Сæ хæдзарыл сын рог дымгæ куы ракæна, уæд дæр чи зоны, æмæ ныккæла. Фатерты къултæ хъуына æмæ уымæлæн нал фæразынц - згъæлынц, алырдыгæйты дон кæлы. Цæрджытæ уыцы тæф æмæ уавæртæн нал фæразынц, се нæниздзинад фæцудыдта. Фæлæ цы фæуой? Хæдзармæ æркаст нæй. Кæд кæлæддзаг у, уæддæр æй ахæмыл нæ нымайынц. Фæлæ адæм цы уавæрты цæрынц, уымæ уæхæдæг бакæсут. Дарчиты Олеся абоны хуызæн хъуыды кæны йæ хæдзары сæрмæ сау мигътæ куы æрбангом сты, уыцы бон, йе фсымæр йæхиуыл йæ къух систа. Æрыгон нæлгоймаг йæ цардæмбал æмæ сæ хъæбулимæ ам цардысты. Фæлæ сын сæ цард фехæлдта. Хиуæттæ куыд дзурынц, афтæмæй иу сæ гыццыл чызгыл æдзух царæй дон тагъд. Къултæ хъуынайы бын фесты. Сылгоймаг йæ цардæй сфæлмæцыд æмæ æд сывæллон йæ цæгатмæ ацыд.Хъуына алы къулыл дæр, уымæллы тæфæй дзы æрлæууæн æмæ улæфæн нæй, рухс нæй. Хæдзарæн сæр ис æви нæй, уый уæлдай нæу. Уынджы цы боныхъæд ис, фатерты.дæр афтæ. Специалистты хъуыдымæ гæсгæ ахæм уавæр сæвзæры хæдзар æнæ цæстдардæй куы баззайы, уыд. Фæлæ ацы дæнцæгмæ кæсгæйæ. уый зынтæй уырны. Адæм дзы ныр дæр цæрынц. Раст зæгъгæйæ, ахæм уавæрты ма исчи цæры, уый зын бауырнæн. Адæймаг дзы 10 минутæй фылдæр нæ фæразы. Хъуыртæ æмæ сæр сриссынц. Электрон тыхы телтæ цæхæр кæнынц, тæссаг у зынгсирвæстæй, уæдæ дыл исты низ бахæцдзæн, уый гæнæн дæр ис,й е та доны бын фæуыдзынæ. Хæдзары цалдæр адæймаджы фæрынчын сты тарнизæй, астмæйæ æмæ онкологийæ. Уымæ гæсгæ цæрджытæ сæ сывæллæтты æнæниздзинадæн дæр тæрсынц. Ам кæддæр уыд куыстуат «Гран»-ы æмдзæрæн. Завод куы сæхгæдтой, уæд дзы скодтой бирæуæладзыгон хæдзар. Цæрджытæ куыд зæгъынц,афтæмæй, хæдзар рагæй уыд ахæм уавæры. Цалцæггæнæн куыстытæ дзы никуы уыд æмæ заууатмæ æрцыд. Хъаст кодтой алыхуызон ведомствæтæм æм организацитæм, куырдтой сæ цæмæй сын сæ бирæуæладзыгон хъæдзар кæлæддзагыл банымайой, уый. Сæрмагонд къамис хæдзары уавæрмæ æркаст, фæлæ дзы хъæндзинæдтæ не ссардта Фарста алыг кæнæн ис æрмæстдæр бындурон цалцæггæнæн куыстытæн цæрджытæ цы фиддонтæ фыстой æмæ техникон лæггæдты фæрцы. Цæрджыты ныхæстæм гæсгæ, фиддонтæ фыстой куыд æмбæлы афтæ, бирæтæ ныр дæр ма фидынц. Фæлæ ницы. Исты дзы асаст, уæд дæр иу алы куыстыл цæрджытæ сæхæдæг бацархайдтой. Хæдзары куы æрцардысты уæд дæр афтæ, ныр дæр уавæр нæ аивта. Уымæ гæсгæ цæрджытæн сæ фылдæр хай бындурон цалцæггæн хца фидыныл разы не сты.Администрацийы та скодтой сæхи хатдзæгтæ. Сæ хъуыдымæ гæсгæ уавæр ахæм кæй у, уый цæрджытæн сæхи аххос у. Ацы бирæуæладзыгон хæдзары цæрджытæ коммуналлон лæггæдтæн рагæй-æрæгмæ дæр нæ фидынц, уымæ гæсгæ цæрджытæ 500 мин сомы хæс дарынц. Хицауад куры цæрджытæй тагъд рæстæджы фарста аиуварс кæнын. Уымæн æмæ хæдзары уавæрæн дзуаппдæттæг сæхæдæг сты. Пъланмæ гæсгæ хæдзары бындурон цалцæггæнæн куыстытæ 2030 азы скæндзысты. Гæнæн ис æмæ раздæр дæр уой, фæлæ уый тыххæй цæрджытæ хъуамæ ногæй бындурон цалцæггæнæн фидын райдайой, хъуамæ суой 90%. Ныр уал æрмæстдæр 10% сты. Фæлæ цæрджытæ хицауадыл нал æууæндынц. Фæнды ма сæ ноджы